The Story of Bodhi and Chitta
A contemplative story for dealing with betrayal, finding the equanimity to forgive and the courage to transform.
Dr. Meyrav Mor
December 2021
བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད།
མཁས་དབང་མེ་རེབ་མོ་རས་བརྩམས།
སྤྱི་ལོ། ༢༠༢༡ ཟླ་བ། ༡༡
བསམ་གཞིག་ཞིབ་མོ་བགྱིས་ཏེ་བསླུ་བཀྲི་ལས་ཐར་ཐབས་དང་། བཏང་སྙོམ་ལ་གནས་ནས་གུ་ཡངས་དང་རང་རྒྱུད་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བར་སྐུལ་བའི་སྒྲུང་ཞིག
Once upon a time, twins were born in the kingdom of Love and Peace. The baby boy was named Bodhi and the baby girl was named Chitta. The twins were inseparable. They knew what the other was thinking and felt what the other felt. There was no need for words between them.
Bodhi was destined to rule the kingdom when the time came. He always sat on a throne and had many servants tending to him. Mother and father pampered him and everyone bowed down to him. Bodhi was adored by everyone and was treated with respect as a kind, loving and joyful boy that one day will rule the kingdom wisely.
Chitta cared for her brother and quietly made sure he was safe. She was his best friend. When they were together Bodhi could just be himself; sometimes giggly, sometimes grumpy, and always, he could just be. He felt protected when he was with his sister and knew he could trust her. Bodhi was happy when he was spending time together with Chitta. So did she.
The day came when Bodhi was enthroned. He then took the duties of running the kingdom. His heart was pure and kind, however, Bodhi was also inexperienced in the ways of the world. He could not discriminate, at times, that there are people around him who have darkness in their heart due to sadness and hurt. They allowed this dukka to grow into weeds in their minds which then turned dark and poisonous
Bodhi was a good king. He wanted everyone to be happy and he didn’t want anyone to suffer. However, he didn’t understand the mind of dukka and darkness.
From the moment he was enthroned, Bodhi was surrounded by high, important officials and advisors and he led endless meetings. The officials guided Bodhi and he relied on them for advice. The more duties he had, the more dependent he became on his entourage to guide him and help him rule his kingdom. Bodhi mostly sat on his throne listening to his inner circle telling him what was happening in the kingdom. They didn’t always tell him the truth…
Bodhi’s pure heart and naïve mind soon caught the attention of a clever official whose head was filled with ambitions of money and power. This official’s name was ‘Brave Awareness’. ‘Brave Awareness’ had a dog that followed him everywhere. The dog only obeyed ‘Brave Awareness’ and growled at anybody else, although he did understand that he needed to be nice to Bodhi as he was the king. ‘Brave Awareness’ called his dog ‘Pure’ for he saw nothing wrong with the dog’s behaviour.
Soon, with ‘Brave Awareness’, Bodhi became a very famous king and everyone came to listen to him teach how to take care of the people so they become love and peace. Many kings sent their sons and daughters to learn from Bodhi, bringing many gifts of gold, silver and precious stones. ‘Brave Awareness’ was in charge of the treasury and would collect all the gifts and put them in his room. ‘Brave Awareness’ loved counting the gold coins and know how rich they have become. Their wealth grew bigger and bigger and ‘Brave Awareness’ ordered new treasury houses, three times bigger than the original one, to be built.
Somehow all the fame and wealth made ‘Brave Awareness’s heart a bit funny. The more they had, the less he wanted to share with others.
One day, Bodhi mentioned to ‘Brave Awareness’, “there are poor people asking me for some food. Would you please share with them some of what we have?” “Certainly,” said ‘Brave Awareness’, knowing full well that Bodhi will never know if he gave the poor food or not. ‘Brave Awareness’ rarely gave to the poor. Instead, he ordered special food from far away countries and made special delicacies which he shared only with Bodhi and his dog ‘Pure’.
‘Brave Awareness’ became greedier and nastier and so did his dog; but in front of Bodhi they pretended to obey and listen to everything Bodhi asked of them. Bodhi thought everything was going very well in his kingdom and he was happy.
Now, what few people are aware of is that Chitta was born with a special gift to see into people’s hearts and know their true intentions. ‘Pure’, the dog, sensed that and whenever Chitta was near him he would growl at her; once he even tried to bite her! Chitta didn’t know what to do about ‘Pure’. She tried to feed him delicious food to gain his trust. He ate it all greedily but he kept on being aggressive. ‘Pure’ hated everyone other than his master and Bodhi. Bodhi never saw Pure’s terrible behaviour and how ‘Brave Awareness’ encouraged that behaviour.
As Bodhi’s fame grew far and wide, he paid less and less attention to Chitta and their friendship. He took her for granted. “She will always be there, helping me, protecting me, showing me things,” he thought to himself. Chitta remained loyal to Bodhi and quietly made sure he was safe.
What Bodhi didn’t know was that ‘Brave Awareness’ ordered a new law to be implemented in the kingdom where everyone had to pay tax to the king, Bodhi. Many of the people in the kingdom were poor but ‘Brave Awareness’ didn’t care and he made everyone pay, even if it meant they would have no money to feed their children. Only those who paid their tax could see Bodhi for blessings. Bodhi didn’t know that.
Chitta knew what was in ‘Brave Awareness’s heart and she tried to warn Bodhi but he got angry with her and thought his sister was jealous because Bodhi now spends more time with his advisors. There was nothing Chitta could do or say. She was distraught.
‘Brave Awareness’ sensed that Chitta could see into his heart and that if she had influence on Bodhi it would ruin the new orders he implemented. ‘Brave awareness’ kept on telling lies to Bodhi about Chitta and even Pure pretended to be hurt by Chitta.
Other people around ‘Brave Awareness’ soon did the same so they could be as close to Bodhi as possible, as it meant they too would become important and powerful. Everybody wanted to be close to the king and so they kept on making up terrible stories about Chitta. It got out of control!
In the end Bodhi thought to himself, “So many people are saying bad things about Chitta, it must be true!” And so, one day when Chitta tried to warn Bodhi again about what is truly happening in the kingdom Bodhi got very, very angry with her. Bodhi’s heart turned into stone. He told everyone in the kingdom to cut off all contact with Chitta and not to help her with anything. He was going to show her that he is powerful and in charge of ruling the kingdom.
Months have passed and whenever Bodhi saw or thought of Chitta his heart filled with anger. “I must make sure she is out of my sight as her presence is upsetting my peace.” In the depth of his heart, he knew that she sees too much into everyone’s hearts. This worried him. Bodhi ordered Chitta out of the kingdom. Chitta was taken deep into the jungle and was left there with little food and water to fend for herself. ‘Brave Awareness’ and his soldiers' hope were that Chitta would be lost forever in the jungle, never to be seen again. Bodhi was relieved that he didn’t have to feel Chitta’s presence, “Now,” he thought, “everyone will be harmonious as the problem is gone.”
A year had passed and Bodhi felt happy as his fame grew and more and more people came to see him, seeking advice. With Chitta out of the way, ‘Brave Awareness’ asserted himself as the main confidant to Bodhi and insisted Bodhi agree to approve new rules and laws. Many of them meant that the treasury got fuller and fuller with gold coins. ‘Brave Awareness’ pressurised Bodhi to perform many more ceremonial occasions as it brought heaps of gold coins from visiting royalties. Bodhi felt that he couldn’t say no.
By now ‘Brave Awareness’ felt extremely powerful. Bodhi felt that he was losing his power and that those around him were just pretending to follow his orders. Bodhi felt helpless. In his heart he felt that things were very wrong. For the first time Bodhi became suspicious and distrusting of those around him. He felt very lonely and isolated.
Bodhi started to miss his sister. At first it was a vague feeling but this feeling grew as time went by. He kept this feeling to himself. Besides, he didn’t know whether Chitta was alive or dead. Even if he managed to find her, he wasn’t sure she would be happy to see him. Bodhi became restless and he couldn’t sleep well at night.
One night, as Bodhi was tossing and turning, a thought crept to his mind, “Could it be that I was harsh on Chitta? Could it be that I have darkness in my heart that I ordered Chitta to be sent alone to the jungle knowing that she might die?” “What was she trying to tell me that I wasn’t ready to hear?” Bodhi was tormented by these questions.
During the day, Bodhi kept a brave face and pretended to be joyful, kind and happy. Inside, his heart was bleeding. “How could I advise others when I am not sure whether I did the right thing when I sent my own twin sister to such a harsh fate?”
At night, Bodhi couldn’t sleep. He took to walking around the palace grounds late when everyone was fast asleep. Walking around the gardens, surrounded by darkness and quietness of the night, was the only time Bodhi felt comfort and inner peace.
One night, Bodhi saw a beautiful white bird he had never seen before. “How unusual,” he thought to himself. Night after night, the bird circled above Bodhi’s head three times and then rested on a branch on a tree nearby. The white bird would sing a sweet song. Hearing this beautiful melody Bodhi’s heart became uplifted a bit and he was able to rest.
One night, the white bird did not show up. Bodhi searched everywhere in the palace grounds but he couldn’t find it. “I must search for the bird! I have no solace without listening to the white bird’s song!” Bodhi decided to go into the jungle to look for the precious bird. He was scared as he rarely went out of the palace at night and he never went anywhere on his own. He always had soldiers, attendants and advisors with him. But not that night.
It was a full moon and Bodhi could see clearly the path that led to the jungle. He walked into the jungle; the deeper he went, the darker it got. The further in he went, the more entangled and afraid Bodhi felt. Bodhi was lost. He realized that he kept walking around in circles. He was exhausted. The first rays of light were rising and he was cold and on the verge of collapsing. He sat under a tree to rest and soon he fell into a dreamless sleep.
Bodhi woke up when the sun was at its highest. The jungle was full of life, sounds and colours. He sat up and listened. He could hear water flowing and realised that he was very thirsty. Bodhi followed the sound of the water until he reached a waterfall with a beautiful big pond. He looked at the water, it was crystal clear. He could see his reflection in the water.
All of a sudden, Bodhi’s reflection changed. He was horrified! What was looking back at him was a man with a sharp chin, a pointy nose, pointy ears and narrow, cutting eyes.
“Who are you?” Asked Bodhi.
“I am ‘Deception’,” answered the reflection.
“Where do you come from?” Bodhi asked.
“I come from inside you, I am a part of you,” ‘Deception’ answered.
Bodhi couldn’t bear looking at this reflection with the cruel face.
“Am I unkind, am I?” Bodhi asked. The reflection in the water haunted him. Bodhi walked to the other side of the pond. “Perhaps if I go to the other side, I will not see this reflection again. Perhaps a Naga is playing tricks on me.”
On the other side of the pond, Bodhi was about to have a wash in the water but just then he saw something else reflected back to him in the water. He saw a proud face looking at him.“I am the king of kings, and my name is ‘Pride,’” the reflection spoke softly and aloofly. “You must bow down to me! I deserve to have all the best of what is yours. Worship me or be gone! Never dare to challenge my perfection or I will destroy you!”
Bodhi felt horror again. “Who are those faces?” he thought to himself, “they can’t be part of me!”
Bodhi swam to the middle of the pond. He floated on his back for a while trying to calm himself. The sun was gentle and caressing; the water wrapped around his body in a warm embrace. Whenever Bodhi looked up, he saw ‘Pride’ with his dismissive look. Whenever he looked down, he saw ‘Deception’ with his cruel eyes.
Bodhi looked straight; he didn’t dare to look anywhere else. Then, the most amazing thing happened! When he looked ahead, Bodhi saw a beautiful clear light and he felt love and kindness warming his heart.
While still in the water Bodhi saw the white bird flying directly towards him. Bodhi was thrilled to see the precious bird again. The bird landed on Bodhi’s right shoulder and whispered in his ear. “Do not be afraid. Have courage. Look at ‘Deception’ straight in the eyes and you will see through him. Then, feel deep into ‘Pride’s heart and he will dissolve into space.”
Bodhi was terrified but he gathered his courage and looked down to where ‘Deception’ was looking at him. Bodhi looked ‘Deception’ straight in the eyes. He didn’t even blink. Just then, Bodhi saw all the harm and pain he caused others. His heart of stone melted and he felt remorse. Love and compassion to everyone arose in his heart.
Bodhi finally saw through ‘Deception’. Bodhi wasn’t afraid anymore looking at that reflection. “I know you are ‘Deception’ and I need to heal through making right all the wrong I have done.” Bodhi thought about Chitta and how unkind he was to her. “I listened to the wrong people. I became too greedy. The more I wanted, the harsher I became, taking by force what belongs to others. In my wish to conquer the world I forgot my own heart of being loving and caring.”
Bodhi then looked up and into ‘Pride’s heart. “I am the best king in all the kingdoms. I am going to conquer the Land of Gold and with that I will become ruler of the world!” whispered ‘Pride’ looking straight into Bodhi’s eyes. Bodhi looked back at ‘Pride’ and into Pride’s heart. There, Bodhi saw himself sitting on his throne with everyone bowing down to him.
Everyone but one person. An old woman remained standing looking with eyes of compassion at Bodhi. Seeing this, Bodhi became angry and his heart grew dark. “How dare this woman challenge me like this!” he thought. At that moment Bodhi felt and saw clearly the darkness of pride in his heart. It was mixed with anger.
Bodhi was horrified at his unkind feelings and he ran out of the water and sat under a tree shaking and sobbing. “I have lost my compassion. I became manipulative, wanting to control everyone.” Bodhi felt deep regret. “I must fix things. My name is Bodhi and I am a loving and a caring king.” Bodhi kept repeating to himself. “I am not Deception and Pride. I must make things right again. I must find love and kindness in my heart again”
The white bird circled around Bodhi’s head. Bodhi realised that the bird was asking him to follow her. They walked for a long while until they reached a small house by a river. The house was surrounded by a beautiful garden with fruit trees, vegetable beds and flowers dotted everywhere. Bodhi was very hungry.
He walked to the entrance and knocked on the door three times. Nobody answered. He knocked again but there was no answer. He tried the door handle. The door opened. Bodhi didn’t dare to go in but from the entrance he saw a beautiful table with delicious food all set for a meal.
At that moment Bodhi heard footsteps behind him. He froze with fear. Bodhi slowly turned around. In front of him stood Chitta. She looked older and peaceful. She was surrounded by her heart children. Bodhi fell back in shock, tears streaming down his cheeks. He didn’t think he will ever see her again. He looked into her eyes and saw kindness and care. There was no anger or hatred in her heart.
The heart children went about their business, tending to the flowers and vegetable beds. Bodhi and Chitta stood in silence for a while. Chitta then gently motioned Bodhi to come into the house and gestured to him to sit at the table. She served a warm meal. It was delicious and Bodhi ate feeling stronger and peaceful with every bite. They ate in silence.
When the meal was over, Chitta sat closer to the fire watching the purple flames dancing in the hearth. She then spoke softly, “Dear brother Bodhi, this all had to happen. Both you and I needed to learn and be trained in overcoming darkness; our own and that of others. We had to transform and unite in our heart love, compassion and wisdom so we can be filled with shining light.
Now, it is time for healing.
Now, it is time for peace.”
They both sat in silence for a while looking out through the window. A beautiful double rainbow appeared, shining brightly filling the afternoon sky.
© Abiding Heart Education, 2017-2021. All rights reserved. No part of this document may be reproduced in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval systems, without permission in writing from Abiding Heart Education.
This curriculum content is published as part of Abiding Heart Education Primary curriculum, created by Dr Meyrav Mor. © 2021. Abiding Heart Education™. All rights reserved.
The Story of Bodhi and Chita Translated by Lopon Dhondup Kelsang.
This work may be used by class teachers in their classrooms only and acknowledgement that this curriculum belongs and is the creation of Abiding Heart Education. This Copyright statement must be included in its entirety, including the contact information that follows.
Abiding Heart Primary Education
An Example of a
Compassionate Week curriculum for class 6-8 based on
the Story of Bodhi and Chitta
The story of Bodhi and Chitta is a taster of Abiding Heart’s curriculum content. This curriculum section is from Abiding Heart’s Class 6-8 (age 12-15) Compassionate Weeks. Our class 1-8 curriculum is designed in such a way that every few weeks we pause and allow time for the children to Just Be in nature, with one another, and with themselves while at the same time exploring one theme for a short time of the day. The combination of a gentle contemplation (short structured time- teacher-directed) and just being (unstructured- child-directed) over a week period allows the student time for reflection, digestion, and integration as a way of supporting a transformative process. The focus during a Compassionate Week is on one theme that sometimes is connected with what lives in the group or within an individual in the class. In this way, we engage with the students with real-life situations and offer support and tools to the students through Buddhist and contemplative practices.
In the taster presented here, the underlying theme we explore with the students is betrayal, taking responsibility for one's own actions, and forgiveness. By age 12, children experience another shift in their development, and their social life becomes more intense and more central to their lives. They are at the onset of adolescence with big changes occurring in their bodies and emotional lives. This is a period where friendships, that may last a lifetime, develop and blossom. However, bullying, exclusion, social cliques, and betrayals are also experiences that some children go through at school. Such events can be traumatic causing lifelong scars if not addressed and healed. The pupils need our support to process the full-on, and at times, challenging social dynamics and kleshas in a manner that nurtures the well-being of the individuals and the group. This means helping the children develop skillful means, compassion, acceptance, self-reflection, and taking responsibility for one’s own actions.
The text above is a contemplative story written with the intention to support both children who have been excluded and those who have been doing the excluding. The story is told to the whole class as a way to awaken self-introspection, taking responsibility for one’s actions, and the courage to self-transform and forgive. The story is told and discussed over a few days bringing together the Buddhist learning approach of understanding, meditating, applying/realising and listening, contemplating, and meditating, together with the Waldorf three day rhythm learning method and multidimensional method of engaging the head (understanding, inquiry-based learning), heart (feeling, arts, experience or meditation) and doing (arts, discussions, writing). Woven in are an integrated and transdisciplinary approach to learning.
While we provide our primary teacher trainees a large amount of curriculum content for class 1-8, at Abiding Heart’s teacher training the trainees also acquire the knowledge (Buddhist philosophy, Buddhist Psychology, child development, learning theories and methodologies) teaching skills/tools (Abiding Heart’s curriculum studies and teaching methods and applications, arts and crafts skills and techniques) and self-confidence (i.e., inner personal development, practicum) to create their own lessons based on the unique needs of their pupils at a specific time or event. In this way, the curriculum content and the process of teaching and learning can be alive, organic, meaningful, and transformative.
(Buddhist philosophy, Buddhist Psychology, Child Development, Learning Theories, and Methodologies)
(Abiding Heart’s curriculum studies and teaching methods and applications, arts and crafts skills and techniques) (i.e., inner personal development, practicum)
The Story of Bodhi and Chitta
Lesson Plan
Day 1
View: We tell the story of Bodhi and Chitta to the students (see story below).
Meditation and contemplation: Once the children listen to the story, we offer a guided meditation of letting the mind settle, then letting the story sink in by just being.
Application: Students paint, draw or sculpt an image or a feeling from the story that spoke to them. By class 6, the Abiding Heart pupils have learned to engage with different mediums of arts and developed skills, technique, and confidence to enjoy an independent free artistic exploration and expression.
Day 2
Understanding: the whole class recalls the story. Then in small groups, the pupils take turns to read the story together.
Contemplating: facilitated by the teacher and as a whole class activity, the students reflect on Buddhist themes related to the story, such as karma, and the idea of justice and injustice from the view of karma.
Next, each child writes a reflection/ contemplation on the story.
Then, in small groups, the pupils share their written reflection and artistic expression they did the previous day.
Meditating: whole class, letting the mind settle meditation and breath meditation; letting go of the contemplation and discussion to just be. Part of the digestion and integration process is to let go of the conceptual exploration and return to experience through meditation and then letting go.
Day 3
Meditating: Letting the mind settle; loving kindness and compassion practice
Discussion: As a whole class, the students engage in a discussion with a few guiding open questions from the teacher. Together students, with facilitation from the teacher, draw out and construct through the story and discussions, their knowledge and understanding of the Buddhist view and ethics. At the end of the discussion section, the teacher adds relevant Buddhist content, context and links that students did not know. In this way, the learning process begins with what the students first know and then the teacher adds the new learning.
This section includes short contemplations on themes relating to the story, such as, taking responsibility for our actions and forgiveness,
Application: re-writing the story with wisdom and skilful means in mind: knowing what we know at the end of the process about the Buddhist view and meditating on it, how would you rewrite the story to include, at key point in the story, different actions that are motivated by wisdom and skilful means that would avoid harming others or be harmed by others? The aim in this section is to help bring healing and closure to the event experienced by the student/s that the story is related to. Karma that ripens can't be changed but responses to such events that are motivated by the mind of Bodhichitta are always possible. The hope is to introduce to the students the idea that poison can be the medicine.
Day 4-6
Meditation practice: whole class: letting the mind settle meditation and breath meditation; loving kindness and compassion practice. Part of the digestion and integration process is to let go of the conceptual exploration and return to experience through alternating meditation on loving kindness and compassion and breath meditation.
May this education bring healing to all.
Dr Meyrav Mor
July 2021
བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད།
མཁས་དབང་མེ་རེབ་མོ་རས་བརྩམས།
སྤྱི་ལོ། ༢༠༢༡ ཟླ་བ། ༡༡
བསམ་གཞིག་ཞིབ་མོ་བགྱིས་ཏེ་བསླུ་བཀྲི་ལས་ཐར་ཐབས་དང་། བཏང་སྙོམ་ལ་གནས་ནས་གུ་ཡངས་དང་རང་རྒྱུད་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བར་སྐུལ་བའི་སྒྲུང་ཞིག
གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་ལ། བརྩེ་བ་དང་ཞི་བདེ་ཡི་རྒྱལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་ཕྲུ་གུ་མཚེ་མ་ཞིག་སྐྱེས། བུ་ཡི་མིང་ལ་བྱང་ཆུབ་(བྷོ་དྡི)དང་། བུ་མོའི་མིང་ལ་སེམས་དཔའ་(ཙིདྡ་)ཞེས་བཏགས། ཕྲུ་གུ་མཚེས་མ་གཉིས་ནི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་རིག་གྲུང་ཞིང་གཤིས་རྒྱུད་བཟང་བའི་ཕྲུ་གུ་གཉིས་ཡིན། གཞན་གྱིས་གང་བཤད་དང་ཅི་དྲན་ཚང་མ་གསལ་པོར་ཤེས་འགྲོ་བས། ཁོང་གཉིས་ལ་གནས་ཚུལ་རྣམས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མི་དགོས།
བྱང་ཆུབ་ནི་ཡུལ་དེའི་མ་འོངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཅིང་། ཁོ་རྒྱུན་དུ་ཁྲི་ཐོག་ལ་བཞག་ཏེ་མཐའ་འཁོར་ནས་གཡོག་པོ་གཡོག་མོ་མང་པོས་བསྐོར་ནས་ཡོད་པ་དང་། ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་ཧ་ཅང་གཅེས་ལང་ལ་བཏང་ནས་ཡོད་ཅིང་། ཡུལ་དེའི་མི་ཀུན་གྱིས་ང་ཚོའི་མ་འོངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆུང་ཆུང་ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་བྱམས་དང་བརྩེ་བས་སྐྱོང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་ཅེས། གུས་བསྐུར་དང་བརྩི་མཐོང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
སྲས་མོ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཅེས་སྙིང་བྲོ་བའི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། མོ་དམིགས་གསལ་ནས་རང་གི་གཅེན་པོ་ལ་ཧ་ཅང་འདང་བརྩེ་ཟབ་མོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁོ་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་སེམས་འཁུར་ཆེན་པོ་ཡོད་ལ། ཁོང་གཉིས་མཉམ་དུ་སྡོད་སྐབས་མཚམས་རེར་རྩེད་མོ་རྩེ་བ་དང་། མཚམས་རེ་ཕན་ཚུན་རླུང་སྟོན་རེས་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྱང་ཆུབ་རང་གི་གཅུང་མོ་མཉམ་དུ་ཡོད་དུས་ཧ་ཅང་སྐྱིད་སྣང་དང་སྤྲོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅིང་། ཁོ་རང་ཡིད་ཆེས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་མི་དེ་ཡང་སེམས་དཔའ་ཡིན། གཅེན་གཅུང་མཚེས་མ་གཉིས་རྒྱུན་དུ་དེ་ལྟར་མཉམ་དུ་རྩེད་མོ་བརྩིས་ནས་བདེ་དགའ་སྤྲོ་གསུམ་ལ་རོལ་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་དུས་ལ་བབས་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཁྲི་ལ་བཀོད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགན་དབང་གཙང་མ་བཞེས། རྒྱལ་པོ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ལྷད་མེད་དངས་གཙང་ཡིན་ཡང་། འཛམ་གླིང་གི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཉམས་མྱོང་ཅི་ཡང་མེད། རྒྱལ་པོ་གསར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མི་དམངས་གཉའ་གཉོན་དང་དབྱེ་འབྱེད་སོགས་བྱེད་མི་སྲིད་ཀྱང་། ཁོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ནི་གདུག་རྩུབ་དང་མནར་གཅོད། སྐྱོ་གདུང་སོགས་ཀྱི་མུན་ནག་ཏུ་ལུས་ནས་ཡོད་པའི་མི་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་དག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱིས་མ་འོངས་པར་རྒྱལ་པོ་གསར་བ་ཡང་དགའ་སྡུག་དང་སྐྱོ་གདུང་གི་མུན་ནག་ཏུ་ལྷུང་སྲིད་པ་ཡིན།
སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཧ་ཅང་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཁོས་རྒྱལ་འབངས་ཚང་མ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་རོལ་བ་ལས། རང་གཞན་སུ་ལ་ཡང་དཀའ་སྡུག་དང་མནར་གཅོད་ཕོག་ན་མི་འདོད་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཡིན་ཡང་ཁོ་ལ་དཀའ་སྡུག་དང་མནར་གཅོད་གྱི་མུན་ནག་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ད་དུང་གསལ་ཆ་དང་ཤེས་རྒྱ་གང་ཡང་མེད།
བྱང་ཆུབ་ནི་རྒྱལ་སར་མངའ་གསོལ་བ་དང་། ཉིན་ལྟར་མི་ཆེན་སྐུ་དྲག་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་ཡོད་ཅིང་། རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པའི་འཚོགས་འདུ་དང་ཉན་ཚོད་མེད་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་སློབ་གསོ་སོགས། མང་པོ་ཞིག་ལ་ཉན་དགོས་དང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་དགོས་ཁེལ་གྱི་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་དེ་སྐྱོང་བ་ལ་བྱ་བ་མང་པོ་ཞིག་མི་ཆེན་སྐུ་དྲག་སོགས་ལ་མ་ལྟོས་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད། བྱང་ཆུབ་རྒྱུན་དུ་ཁྲི་ཐོག་ལ་བསྡད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་གྱི་ཆེད། བཀའ་བློན་དང་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་གི་ཡོད་ཀྱང་། སུས་ཀྱང་ཁོ་ལ་སྐད་ཆ་དྲང་པོ་བཤད་ཀྱི་མེད། གནས་ཚུལ་མེད་པ་རྣམས་ཡོད་ཚུལ་དང་། ཡོད་པ་རྣམས་མེད་ཚུལ་བཤད་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་དབུ་སྐོར་ཞུ་ཅི་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངས་གཙང་ལྷད་མེད་ཀྱི་ཡིད་སེམས་གཙང་མ་དེ། རྒྱུ་ནོར་དང་དབང་ཆ་མ་གཏོགས་བསམ་རྒྱུ་མེད་པའི་སྐུ་དྲག་བློན་ཆེན་སྤྱང་གྲུང་འཛོམ་པ་ཞིག་གིས་བསླུས་བཞག་ཡོད། རྒྱལ་པོའི་མདུན་གྱི་སྐུ་དྲག་བློན་ཆེན་དེའི་མཚན་ལ་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་ཟེར། རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་ལ་གར་སོང་སར་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་ཡོང་བའི་ཁྱི་ཞིག་ཡོད། ཁྱི་དེས་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་ཁོ་ན་ལ་ཉན་འཇོག་བྱེད་པ་ལས་གཞན་ཚང་མ་ལ་འབ་རྐྱང་བྱེད། ཡིན་ཡང་ཁྱི་དེས་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ཀྱང་གུས་བརྩི་ཏག་ཏག་བྱེད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་ཁོ་རང་གི་ཁྱི་དེ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ཆ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བས། ཁྱི་ཡི་མིང་ལ་དངས་གཙང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད།
ཡུན་རིང་མ་སོང་བར། རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོའི་ཕྱག་རོགས་འོག་ཧ་ཅང་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། མི་ཚང་མ་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐུ་མདུན་ལ་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་ངང་། ཁྱིམ་ཚང་དང་ཡུལ་ལུང་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྐྱོང་སྟང་སྐོར་ལ་སློབ་གསོ་ཞུ་རུ་ཡོང་གི་ཡོད། རྒྱལ་ཁག་སོ་སོ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཚོའི་སྐུ་སྲས་རྣམས་ཀྱང་གསེར་དངུལ་དང་རིན་པོ་རིགས་མང་པོ་ཐོགས་སུ་བཅུག་ནས། རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐུ་མདུན་ལ་བྱམས་བརྩེ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་གཏོང་གི་ཡོད། བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་གསེར་དངུལ་གྱི་དོང་ཙེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་རྩིས་གྲངས་རྒྱག་མ་ཚར་བར་བྲེལ་བཞིན་ལུས་ཡོད་ཅིང་། མ་ཚད་གསེར་དངུལ་རྣམས་གསོག་འཇོག་བྱེད་སའི་མཛོད་ཁང་རྙིང་པ་ལས་ལྡབ་གསུམ་གྱིས་ཆེ་བའི་མཛོད་ཁང་གསར་བ་ཞིག་རྒྱག་གི་ཡོད།
ཆེས་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ་རྒྱུ་ནོར་དང་སྙན་གྲགས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དཔའ་བོའི་ལག་པ་དམ་ནས་དམ་རུ་བཏང་སྟེ། རྒྱུ་ནོར་ཅི་ཙམ་མང་དུ་སོང་བ་དང་དེ་ཙམ་གྱིས་གཞན་ལ་སྟེར་རྒྱུ་དང་གཡར་རྒྱུ་ཇེ་ཉུང་ནས་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཡོད།
ཉིན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་པོས་བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་ལ་སྒོ་འགྲམ་དེར་སློང་མོ་བ་མང་པོ་སླེབས་འདུག ཁོ་ཚོ་ལ་རྒྱུ་ནོར་དང་ཟས་གོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ཤོག་ཅེས་སྨྲས། རྟོགས་པ་དཔའ་བོའི་ཁ་ནས། ལགས་སོ། ངས་སྟེར་ཆོག་ཅེས་ཞུ་ལན་སྙན་མོ་རྐྱང་ཕུལ་བ་ལས། དོན་ལ་ཁོས་དབུལ་པོ་ལ་ཟས་གོས་སྟེར་ཟེར་བ་ནི་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ཙམ་ཡིན། རྒྱལ་པོས་སློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཤེས་ཀྱི་མེད་སྟབས། རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་མི་དམངས་ལ་ཕར་གནང་བྱིན་སྟེར་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ། ལུང་པ་གར་ཡིན་ས་ནས་ཟས་སྣ་གང་ཞིམ་རྣམས་མི་དམངས་ཀྱི་ལག་པ་ནས་ཚུར་བསྡུས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དང་ཁོ་རང་གི་ཁྱི་གསུམ་ཁོ་ནས་ཟོས་ཏེ་སྡོད་པ་ལས་གཞན་སུ་ལ་ཡང་སྟེར་གྱི་མེད།
རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་འདོད་རྔམ་ཇེ་ཆེ་དང་གདུག་རྩུབ་ཇེ་ཆེ་ལ་སོང་ཞིང་། ཁོ་ཙམ་མ་ཟད་ཁོ་རང་གི་ཁྱི་དངས་གཙང་ཡང་ཁོ་རང་ཉིད་ལྟར་འདོད་རྔམ་དང་གདུག་རྩུབ་ཇེ་ཆེར་གྱུར། ཡིན་ཡང་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལ། ཁྱི་དང་ཁོ་རང་གཉིས་ཀས་ཧ་ཅང་དམངས་ལ་བྱམས་མདོག་དང་། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལ་གུས་བརྩི་ཆེན་པོ་ཡོད་མདོག་སྟོན་གྱི་ཡོད། དེ་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་ཁང་ཕྱི་ནང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་ལྷག་གི་ཡོད་མེད་ཅི་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད།
མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་དང་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཕོ་བྲང་གི་གནས་སྟངས་དངོས་མ་རྟོགས་པའི་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའི་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་ཤིན་དུ་ནས་ཇེ་ཉུང་ཕྱིན་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་སེམས་དཔའ་ནམ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལ་གཅར་ཐབས་བྱས་ཀྱང་ཁྱི་དངས་གཙང་གིས་འབ་ནས་གཏོང་གི་མེད། ཐེངས་གཅིག་ཙུང་ཙམ་མ་གཏོགས་དངས་གཙང་གིས་སེམས་དཔའ་ལ་སོ་བརྒྱབ་ཡོད། སེམས་དཔའ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་དངས་གཙང་ལ་ལྟོ་གང་ཞིམ་རྣམས་སྟེར་ནས་བཀྲི་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དངས་གཙང་ནི་ཧ་ཅང་འདོད་རྔམ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པས་ཟས་ག་ཚོད་སྟེར་ཀྱང་ཚིམས་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་གི་ཡོད། དངས་གཙང་གིས་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་ཆེན་གཉིས་ལས་གཞན་སུ་གང་ལ་ཡང་ངོ་གདོང་ཡག་པོ་ཞིག་མི་སྟོན། རྟོགས་པས་རྒྱུན་དུ་དངས་གཙང་ལ་སྤྱོད་ལམ་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་ཚུལ་སྐུལ་མ་གཏོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཁྱི་དངས་གཙང་གི་སྐུགས་བྲོ་བའི་སྤྱོད་ངན་དེ་ནམ་ཡང་མཐོང་གི་མེད།
རྒྱལ་པོ་སྙན་གྲགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའི་ཕྱོགས་ལ་བསམ་བློ་དང་དོ་སྣང་སྤྲོད་རྒྱུ་ཉུང་རུ་དང་། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཡང་ཐག་རིང་རུ་སོང་ཡོད། རྒྱལ་པོས་རྒྱུན་དུ་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའ་ཁོ་རང་ལ་དུས་རྒྱུན་ལྟར་སྲུང་སྐྱོབས་དང་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཤག་བྱེད་འདུག་པ་ལས། ཁོང་གཉིས་བར་ལ་ཐུག་འབྲེལ་ཡོང་གི་མེད། གཅུང་མོས་ཀྱང་གཅེན་པོ་བྱང་ཆུབ་བདེ་འཇགས་ཡིན་ཤག་བྱས་ཏེ་ཁ་ཁུ་སུམ་པོར་མོ་མོ་རང་སར་བསྡད་འདུག་ཡོད།
རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་མེད་སྟབས། སློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་མི་དམངས་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས། རྒྱལ་པོ་ལ་ཁྲལ་ཆེན་པོ་རྒྱག་དགོས་རྒྱུའི་ཁྲིམས་གསར་བ་ཞིག་བཅས། ཡུལ་དེའི་མི་དམངས་འཚོ་བ་ཡག་པོ་མེད་ལ། ཐ་ན་རང་རང་གི་ཕྲུ་གུ་ལ་ཡང་ལྟོ་སྟེར་རྒྱུ་མེད་མཁན་དེ་འདྲ་ཡོད་ཀྱང་། སློབ་ཆེན་གྱིས་སུ་ལ་ཡང་དམིགས་གསལ་མི་གཏོང་བ་མ་ཟད་ཁྲལ་དེ་མ་བརྒྱབ་ན་ཁྲིམས་ཆད་ནན་མོ་གཏོང་གི་ཡོད། རྒྱལ་པོ་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུ་མཁན་སུ་ཡོང་ན་ཡང་གསེར་དངུལ་འབོར་ཆེན་སྟེར་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གསེར་དངུལ་སྟེར་རྒྱུ་མེད་ན་རྒྱལ་པོ་མཇལ་ཁ་སུ་ལ་ཡང་གཏོང་གི་མེད།
གཅེན་མོ་སེམས་དཔའ་ག་ལེར་བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་བྱེད་ཉེས་དང་སྤྱོད་ལོག་ཚང་མ་རྗེས་ནས་ཤེས་ཀྱང་། མོ་རྒྱལ་པོ་ལ་བཅར་ས་དེ་ཙམ་རག་གི་མེད་ལ། སྐབས་རེར་བཅར་ས་རག་དུས་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞུས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་མོ་ལ་དེ་ཙམ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་མེད། རྒྱལ་པོ་བསམ་པར་གཅུང་མོ་སློན་ཆེན་ལ་ཕྲག་པ་དོག་པ་རེད་བསམ་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་བློན་ཆེན་སྤྱང་གྲུང་འཛོམ་དྲགས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་བསླུས་ཚར་ཡོད།
བློན་ཆེན་གྱིས་སེམས་དཔའ་་ཁོ་རང་གི་བྱས་ཉེས་མི་དམངས་ལ་ཁྲལ་སྤར་བ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་ལ་སྙན་གསན་ཕུལ་འགྲོ་བར་དོག་ནས། རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལ་སོང་ནས་རྒྱུན་དུ་སེམས་དཔའ་ཡག་པོ་མེད་རབས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཕོ་བྲང་ལ་བློ་མི་དཀར་ཚུལ་བརྗོད་རྒྱུ་ཡོད། ཐ་ན་ཁྱི་དངས་གཙང་གིས་ཀྱང་སེམས་དཔས་ཁོ་ལ་ཡག་པོ་མ་བྱས་ཚུལ་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་རྒྱལ་པོ་ལ་སྟོན་ཤེས་གྱི་ཡོད།
སློན་ཆེན་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོས་ཅི་བཤད་དང་ཅི་བྱེད་ཚང་མ་ཁོ་ཚོས་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྒྱལ་པོ་ཁ་ཐག་ཉེ་དགོས་ན་རྟོགས་པ་བརྒྱུད་ནས་མ་གཏོགས་འགྲོ་ས་ཞིག་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ག་ཚོད་ཟབ་པོ་བྱུང་ན་དེ་ཙམ་གྱི་གོ་གནས་དང་དབང་ཆ་ཆེ་རུ་འགྲོ་གི་ཡོད། དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྐུ་མདུན་ལ་ཡོང་མཁན་ཚང་མས་སེམས་དཔའི་སྐོར་ལ་སྒྲུང་འདྲ་མིན་བཟོས་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡོད།
རྒྱལ་པོས་ཀྱང་མི་ཚང་མས་འདི་ལྟར་སེམས་དཔའ་ཡག་པོ་མེད་ཚུལ་བཤད་དུས་ཕལ་ཆེར་བདེན་པ་ཡིན་གྱི་རེད་བསམ་ཡོད། སེམས་དཔའ་ཡང་སྡོད་མ་ཐུབ་པར་ཉི་མ་གཅིག་བསྐྱར་དུ་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལ་བརྒྱུགས་སོང་ནས་བློན་ཆེན་གྱི་བྱས་ཉེས་དང་། མི་དམངས་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་སྡུག་རྣམས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཡར་ཞུས་དུས། རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་གཅུང་མོ་སེནས་དཔའི་སྒང་ལ་ཧ་ཅང་ཁོང་ཁྲོ་དྲག་པོ་བཞེས། མ་ཚད་རྒྱལ་པོས་ཕོ་བྲང་ནང་གི་བློན་འཁོར་གཡོག་དང་བཅས་པ་ལ་བཀའ་བཏང་ནས། དེ་རིང་ནས་བཟུང་སུས་ཀྱང་སེམས་དཔའ་དང་སུས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་བྱེད་མི་ཆོག་ཅེས་སྨྲས། རྒྱལ་པོས་བཀའ་བཏང་ཚར་རྗེས་སུས་ཀྱང་མོ་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཕོད་ཀྱི་མེད།
དེ་ལྟར་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་སོང་བ་དང་། རྒྱལ་པོས་སེམས་དཔའ་ག་དུས་མཐོང་བ་དང་། ག་དུས་མོའི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་འཁོར་ན་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་དྲག་པོ་ཞིག་གིས་ཁོའི་ཁོག་པ་བརྒྱང་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། ཁོས་བསམ་པར་སེམས་དཔ་དེ་ངའི་མིག་གིས་མི་མཐོང་སར་རྣ་བར་མི་གོ་ས་ཞིག་ལ་བསྐྱུར་མ་ཐུབ་ན། རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་ཁང་འདི་ལ་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ཤིག་ཡོང་ས་མ་རེད་སྙམ། ཡིན་ཡང་སེམས་དཔའ་མི་མང་པོ་སེམས་སུ་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང། མོ་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་དཔྱོད་ཤེས་ཤིག་ཡོད་པ་ཁོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ཉིན་ཞིག་རྒྱལ་པོས་བཀའ་བཏང་ནས་སེམས་དཔའ་ཕོ་བྲང་ནས་རྒྱང་རིང་ཞིག་ལ་སྤྱུག་ཤོག་ལབ། དེ་ནས་བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་འཁོར་བཅས་ཀྱིས། སེམས་དཔའ་བཟུང་ནས་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་ཞིག་གི་ཁྲོད་དུ། ཁ་ཟས་རྒྱབ་གོས་སོགས་ཅི་ཡང་མ་བྱིན་པར་གཡུག་བཞག་ཡོད། རྒྱལ་པོ་སེམས་ཧ་ཅང་ལྷོད་ལ་བབས་ཡོད། ཁོས་བསམ་པར་ད་ནས་བཟུང་སེམས་དཔའ་མཐོང་ཡུལ་དུ་མེད་དུས་ཡུལ་ཁམས་འདི་དང་ཕོ་བྲང་ཕྱི་ནང་ཚང་མ། དཀའ་ངལ་རྙོག་གྲ་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐུན་འབྲེལ་ཞི་བདེ་ངང་གནས་ཐུབ་ཀྱི་རེད་སྙམ།
སེམས་དཔའ་རྒྱང་དུ་སྤྱུགས་ནས་ལོ་གཅིག་འདས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་སྙན་བླ་ནས་བླ་རུ་འཕར་བཞིན་ཡོད་ལ། རྒྱལ་པོ་ལ་མཇལ་མ་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་དུ་ཡོང་མཁན། ད་དུང་རྒྱལ་པོ་ལ་སློབ་གསོ་ཞུ་རུ་ཡོང་མཁན་ཡང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྔར་ལས་མང་བ་ཡོང་གི་ཡོད། སེམས་དཔའ་ཕོ་བྲང་དུ་མེད་སྟབས་དེང་སང་རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཐད་ཀར་ཁྲལ་བསྡུ་སྤར་ཀྱི་ཁྲིམས་གསར་དེ་ལ། མོས་མཐུན་དང་ངོས་ལེན་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་པོའི་མཛོད་ཁང་རྣམས་གསེར་དངུལ་གྱི་ཏོང་ཙེ་དང་རིན་ཆེན་རིགས་ཀྱིས་བཀང་ཡོང་གི་ཡོད། ད་དུང་རྟོགས་པ་དཔའ་བོས་རྒྱལ་པོ་ལ་མཛད་སྒོ་མང་ཙམ་སྤེལ་བ་དང་། དུས་ཆེན་རྣམས་གང་མང་བརྩི་སྲུང་གིས་མི་དམངས་འདུ་སྐོང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དུས་ཆེན་དང་མཛད་སྒོ་སྐབས་སུ་གསེར་དངུལ་གྱི་ཡོང་སྒོ་ཆེ་ཤོས་ཡིན། ཡིན་ཡང་བློན་ཆེན་རྟོགས་པ་དཔའ་པོས་ནན་སྐུལ་བྱེད་ཡོང་དུས། རྒྱལ་པོས་མིན་ཟེར་ཐུབ་ཀྱི་མེད།
ད་སྐབས་རྟོགས་པ་དཔའ་བོ་ཧ་ཅང་གི་དབང་ཤུགས་ཆེན་པོར་གྱུར་ཡོད། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་རང་གི་དབང་ཤུགས་ཤོར་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ཚོར་གྱི་ཡོད་ལ། ཁོ་རང་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོའི་བཀའ་ལ་བརྩི་མདོག་བྱེད་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་བློན་ཆེན་གྱི་དབང་དུ་ཡོད་པ་རྟོགས། རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱར་ནས་ཡོད། སྔར་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་རྣམས་ཚང་མ་ངོས་ཟིན་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་ཚང་མ་ལ་དོགས་པ་དང་རྣམ་རྟོགས་ཀྱིས་ཁེངས། སུ་གང་ལ་ཡང་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ས་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ཕོ་བྲང་ནང་གཅིག་པུར་ཡིད་སྐྱོ་བཞིན་ཁེར་རྐྱང་གི་གདུང་བས་མནར་ཏེ་ལུས་ཡོད།
གང་མཚམས་ནས་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་འཁོར་འགོ་ཚུགས་ཤིང་གཅུང་མོ་ཧ་ཅང་དྲན་གྱི་ཡོད། ཐོག་དང་པོ་དེ་ཙམ་དྲན་གྱི་མེད་ཀྱང་བར་སྐབས་གཅུང་མོ་དྲན་པའི་གདུང་བ་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེ་རུ་སོང་། ཁོས་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའ་ཤི་གསོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཅི་ཡིན་ཤེས་ཀྱི་མེད་ལ། གལ་ཏེ་མོ་ཤི་མེད་པར་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། ཁོ་ལ་ཐུག་འདོད་ཡོད་མེད་ནི་དེ་བས་ཤེས་ཀྱི་མེད། དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་བསམ་བློའི་ནང་དུ་ཚུད་དེ་ཉིན་མོ་ཟས་མི་འགྲོ་ཞིང་མཚན་མོ་གཉིད་མེད་པར་ལུས་ཡོད།
དགོང་མོ་གཅིག་རྒྱལ་པོ་ཉལ་སའི་ནང་འགྲིལ་ལོག་རྒྱག་བཞིན་བསམ་བློ་བཏང་ནས་བསྡད། བསམ་བློ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོ་གཏན་ནས་གཉིད་དུ་འཇུག་གི་མེད། ངས་མོ་ལ་ཚིག་ངན་སྦྱོར་རྩུབ་ག་ཚོད་ཅིག་བྱས་མེད་དམ། ང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་ནང་ལྷུང་བ་ནི། མོ་ཤི་གསོན་གང་ཡིན་མི་ཤེས་པའི་ས་ཞིག་ལ་བསྐྱུར་བཞག་པས་ཡིན་ནམ། མོས་ངའི་རྩར་ཐེངས་མང་བཅར་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐབས་བྱས་པ་དེ་དག་དོན་ངོ་མ་ཅི་བཤད་རྩིས་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། ངས་ཕྱི་ནང་ངོ་མ་ཤེས་ནས་ལས་ངན་འདི་འདྲ་བསག་པ་ནི། ཅི་ཞིག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་བཞིན་ཉལ་སའི་ནང་ཕར་འཁོར་ཚུར་འཁོར་བྱས་ནས་བསྡད།
ཉིན་མོ་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་བློ་སྤོབས་ཆེན་མདོག་དང་ཧ་ཅང་སྤྲོ་མདོག སྐྱིད་མདོག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བཅོས་ནས་བསྡད་ཀྱང་། སེམས་ནང་ལ་རྨ་ཁ་གྲངས་མེད་ཅིག་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་ཁྲག་དམར་ཆིལ་ལེར་བརྡོལ་བཞིན་མཆིས། ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་ནང་ལ་དྲན་ཡོང་བ་ནི། རང་ཉིད་དང་མ་ཁོག་གཅིག་བརྒྱུད་ནས་ཡོང་བའི་གཅུང་མོ་ཡང་། གཞན་གྱིས་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་ནས་སྤྱུགས་བཞག་པ་དེ་ཡིན།། ང་འདི་ཅི་འདྲའི་ཐབས་སྐྱོ་བོ་ཞིག་མ་རེད་དམ། ངའི་ལས་དབང་འདི་སུས་གོ་བསྒྲིགས་བྱས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་བཞིན་ཡིད་མུག་ནས་བསྡད།
མཚན་མོར་ཕོ་བྲང་ནང་གི་མི་ཡོད་ཚད་གཉིད་དུ་ཡུར་ཚར་རྗེས། རྒྱལ་པོ་ཁོ་རང་གཅིག་པུ་ཕོ་བྲང་གི་བར་འཁྱམ་དང་ལྡུམ་ར་སོགས་སུ་སོང་ནས་གཉིད་ཡོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་མཚན་གྱི་གཉིད་མེད་ཅིང་ཉིན་གྱི་ཟས་ལ་བྲོ་བ་གཏན་ནས་ཡོང་གི་མེད།
མཚན་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོས་ད་སྔོན་མཐོང་མྱོང་མེད་པའི་བྱིའུ་དཀར་པོ་ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་། རྒྱལ་པོས་བསམ་པར་བྱིའུ་འདི་ཅི་འདྲའི་མ་འདྲ་བ་ཞིག་འདུག་སྙམ། བྱིའུས་ཁོའི་མགོ་ཐོག་ལ་སྐོར་བ་ལན་གསུམ་བརྒྱབ་ནས། ཕར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡོང་ལོ་ཞིག་གི་ཡལ་གའི་ཐོག་ཏུ་བབས་ཏེ། སྐད་སྙན་མོ་ཞིག་བརྒྱབ་ཏེ་གླུ་ཞིག་བླངས་བས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཧ་ཅང་གི་བདེ་ཚོར་མི་འདྲ་བ་ཞིག་སྟེར་ཡོད། དེ་ནས་ཁོ་ཅུང་སེམས་ཁམས་ལྷོད་ལ་བབས་ནས་གཉིད་ཏོག་ཙམ་ཁུག་ཐུབ་པ་བྱུང་། དེ་ནས་བཟུང་དགོང་མོ་རྟག་པར་བྱིའུ་དེ་ཁོ་གཉིད་མི་ཁུག་པའི་སྐབས་ཡོང་ནས་སྐད་སྙན་སྒྲོག་གི་ཡོད།
དགོང་མོ་གཅིག་ཁོས་སྔར་ལྟར་བྱིའུ་ལ་བསྒུགས་ནས་བསྡད་ཀྱང་། བྱིའུ་དེ་དགོང་ཡོང་རྒྱུ་མེད། དེ་ནས་ཁོས་ཕོ་བྲང་ཕྱི་ནང་ཉེ་འཁོར་ཚང་མ་ལ་བཙལ་ཡང་བྱིའུ་དེ་མ་རྙེད། རྒྱལ་པོས་བསམ་པར་བྱིའུ་དེ་གར་ཡོད་ཡག་པོ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་འདུག་བསམ་ནས། བློ་ཐག་བཅད་དེ་མཚན་མོ་ནགས་ཚལ་དུ་སོང་། རྒྱལ་པོ་ནམ་རྒྱུན་གར་སོང་ཡང་སྐུ་འཁོར་ཞབས་ཕྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཉམ་དུ་འགྲོ་བ་ལས་གཅིག་པུ་གཏན་ནས་འགྲོ་མྱོང་མེད་པས། དེ་དགོང་ཁོ་རང་གཅིག་པུ་མཚན་ལ་ནགས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཞེད་སྣང་སྐྱེས་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་ནགས་ཚལ་ལ་འགྲོ་བའི་མཚན་མོ་དེ་ནི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཟླ་བ་ཉ་གང་བའི་དགོང་མོ་ཞིག་ལ་ཁེལ་ཡོད་པས། ཐོག་དང་པོ་ནགས་ཚལ་འགྲོ་སའི་ལམ་ཁ་གསལ་པོ་མཐོང་གི་ཡོད། ཁོ་ནགས་ཚལ་ཀྱི་གཏིང་ནས་གཏིང་ལ་འཛུལ་བ་དང་། མུན་ཇེ་ནག་ནས་ཇེ་ནག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་ལམ་ཡང་མཐོང་མི་ཐུབ་པར་གྱུར། ཕར་ཕར་སོང་དུས་འགྲོ་ལམ་ཡང་མེད་ཅིང་ནགས་ཚལ་གྱི་གསེབ་ཏུ་རྐང་པ་གང་དུ་སྤོ་དགོས་དང་། ལག་པས་ཅི་ལ་བཟུང་དགོས་མི་ཤེས་པ་ཆགས། ད་ཡིན་ན་དོ་དགོང་ང་ནགས་ཚལ་ལ་མགོ་འཁོར་སོང་བསམ་ནས་ཧ་ཅང་ཞེད་སྣང་ཆེན་པོ་སྐྱེས། ཡིན་ཡང་བར་མཚམས་ནས་ཁོ་རང་གིས་ནགས་ཚལ་དཀྱིལ་ལ་སྐོར་བ་བརྒྱབ་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རྟོགས། དེ་ནས་ཁོ་ཧ་ཅང་ཐང་ཆད་ཅིང་། འཁྱག་ལྟོག་གིས་ཀྱང་གདུང་། ལུས་ཀྱི་ཟུང་ཤུགས་ཟད་དེ་འགྲོ་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་ནས་སྡོང་ལོ་ཞིག་གི་རྩར་ཅུང་ཙམ་ངལ་གསོས་ནས་བསྡད་པ་དང་དེ་མ་ཐག་གཉིད་དུ་ཡུར་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་གཉིད་ལས་སད་དུས་ཉི་མ་ཤར་ནས་ནགས་ཚལ་ཀྱི་གསེབ་ཏུ་ཉི་ཟེར་ཁྲ་ལམ་མེར་ཤར་ཡོད། ཉི་འོད་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་མདངས་དང་སྙན་པའི་སྒྲ་སྐད་མང་པོས་འུར་ཟིང་ཟིང་ངེར་ཡིན། ཁོ་ཡར་ལངས་ཏེ་གཅིག་ཉན་དུས་རྒྱུག་ཆུ་ཞིག་བཞུར་བཞིན་པའི་སྐད་སྒྲ་ཐོས། དེ་མ་ཐག་ཁོ་རང་ཧ་ཅང་ཁ་སྐོམ་བཞིན་ཡོད་པ་རྟོགས། དེ་ནས་ཁོ་ཆུ་སྒྲ་དེད་ནས་སོང་བ་དང་རྦབ་ཆུ་རིང་མོ་ཞིག་བྲག་མཐོན་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་འབབ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འཕྲད། དེ་ནི་ཤེལ་དཀར་ཀྱི་དར་ཕྱར་བ་ལྟར་འབབ་བཞིན་ཡོད་པས། ཧ་ཅང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་ཞིག་ཡིན། རྦབ་ཆུ་འབབ་སའི་ཆུ་རྫིང་ནང་ལ་གཅིག་བལྟས་དུས་ཁོ་རང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཡང་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ།
ཡིན་ཡང་གློ་བུར་དང་ཆུ་ནང་ལ་ཤར་བའི་རང་གི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ནི་ཧ་ཅང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། མི་ཞིག་ལ་མ་ནེ་རིང་པོ་ཐུར་དུ་དྲུད་པ། སྣ་ཡང་རིང་ལ་འབུར་ཚུགས་སུ་དོད་པ། ཁ་ཆེན་པོ། རྣ་ཅོ་ཐུང་ཐུང་། མིག་ཟིམ་ཟིམ་ཅན་གྱི་མི་ཧ་ཅང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་གིས་ཁོ་ལ་ཚུར་བལྟས་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཁྱོད་སུ་ཡིན་ཞེས་དྲིས། ང་རྨོངས་འཐོམ་ཡིན་ཞེས་ལན་བཏབ། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་གང་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་དུས། ང་ཁྱོད་ཀྱི་གསེང་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ལ། ང་ནི་ཁྱོད་རང་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་ཞེས་ལན་བཏབ། བྱང་ཆུབ་ཧ་ཅང་ཞེད་ཐག་ཆོད་དེ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་མི་དེ་ལ་ལྟ་མི་བཟོད་པར་གྱུར།
བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ང་ཁྱོད་ལྟ་བུའི་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གཏུམ་དྲག་ཅན་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྨྲ་བཞིན། གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་གཡོལ་ཆེད་རྫིང་བུའི་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་བསྡད། ཁོས་བསམ་པར་འདི་ཕལ་ཆེར་ང་ལ་ཀླུ་ཡིས་ཉམས་ཚོད་ལེན་གྱི་ཡོད་ས་རེད་སྙམ་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་རྦབ་ཆུའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་པོ་འཁྲུད་གྲབས་བྱས་དུས། དེ་མ་ཐག་ཆུ་ནང་ལ་གཟུགས་བརྙན་གཞན་ཞིག་ཤར་ཡོད། ངོ་གདོང་སྤོབས་པས་ཁེངས་ནས་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་གིས་ཁོ་ལ་ཚུར་བལྟས་ནས། ང་ནི་རྒྱལ་པོའི་ནང་གི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིན། ངའི་མིང་ལ་ང་རྒྱལ་ཟེར། ཞེས་གཟུགས་བརྙན་དེས་སྤོབས་པ་དང་བཅས་བཤད། ད་དུང་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་བཤད་རྒྱུར། ཁྱོད་ཀྱི་ལེགས་ཚོགས་ཐམས་ཆད་ང་ལ་དབང་བ་ཡིན། ངའི་ངག་ལ་ཉན་ནས་ང་ལ་མཆོད་འབུལ་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་ཁྱོད་རང་ཤི་རྒྱུ་གཉིས་པོ་ཅི་བྱེད་ཁྱོད་རང་གིས་འདེམས་ཁ་ཡིན། ང་ལ་ངོ་ལོག་བརྒྱབ་ན་ངས་ཁྱོད་རྩ་མེད་ཤུལ་མེད་ལ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད།
བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་གཟུགས་བརྙན་མི་འདྲ་འདི་གཉིས་སུ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་བཞིན་ཧ་ཅང་བློ་མི་བདེ་བར་གྱུར། འདི་གཉིས་ངའི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་གཏན་ཏན་བདེན་པ་ཡིན་གྱི་མ་རེད་བསམ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་་གན་རྐྱལ་ལ་ཆུ་ནང་དུ་ཉལ་ནས་གནམ་ལ་ཡར་ལྟ་བཞིན་རང་ཉིད་བདེ་ལ་འབབ་ཐབས་བྱས། ཉི་མ་སེར་གྱི་ལེར་གནམ་མཐིལ་ལ་ཤར་ནས་ཡོད་ཅིང་བསིལ་འཇམ་དངས་གསལ་གྱི་ཆུ་ཡི་རེག་བྱ་དེ་ཡང་ལུས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། བྷོ་དྷི་གནམ་ལ་ཡར་བལྟས་ན་ང་རྒྱལ་མཐོང་ཡོང་ཞིང་། ས་ལ་མར་བལྟས་ན་འཇིགས་རུ་རོང་བའི་རྨོངས་འཐོམ་གྱི་མིག་ཟུང་བགྲད་ནས་ཡོད་པ་མཐོང་ཡོང་གི་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སྟེང་འོག་གཡས་གཡོན་ཕྱོགས་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་འཇིགས་སྣང་ཁོ་ན་ལས་མེད་པས། མིག་ཟུང་བཙུམས་ནས་གང་ལ་ཡང་མ་བལྟས་པར་བསྡད་པ་ན། ཆེས་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ་ཁོ་ལ་གློ་བུར་དུ་འོད་དཀར་ཀྱི་སྣང་བ་བཀྲག་མདངས་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་བ་དང་། ལུས་སེམས་ཚང་མ་ལ་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བས་ཁྱབ་པའི་སྣང་བ་ཞིག་གིས། སེམས་ཁོང་ཡོངས་སུ་དྲོད་ཀྱིས་ཁེངས།
བྱང་ཆུབ་དེ་ལྟར་རྦ་ཆུའི་རྫིང་བུར་ལུས་ཡོད་སྐབས། སྔར་གྱི་བྱིའུ་དཀར་པོ་དེ་ཐད་ཀར་འཕུར་ཡོང་ནས་ཁོའི་འཕྲག་པ་གཡས་པའི་ཐོག་ཏུ་བབས། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་བྱིའུ་དེ་མཐོང་བ་དང་ཧ་ཅང་དགའ་ཡོད། དེ་མ་ཐག་བྱིའུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣ་ནང་ལ་ཤུབ་ཤུབ་ཏུ་ཞེད་སྣང་མ་བྱེད། བློ་སྟོབས་བསྐྱེད། ཐད་ཀར་རྨོངས་འཐོམ་གྱི་མིག་ཟུང་ལ་ལྟོས་དང་། རྨོངས་འཐོབ་ཀྱི་མིག་ཟུང་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་མཐོང་ཡོང་། མི་གཡོ་བར་གཟབ་ནན་གྱི་ལྟོས་དང་ང་རྒྱལ་ཀྱིས་ཁྱོད་ཞི་བདེ་ཡི་ཕུགས་སུ་དྲང་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད།
བྱང་ཆུབ་ཞེད་སྣང་དངངས་སྐྲག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡང་། བློ་སྟོབས་བསྐྱེད་དེ་རྨོངས་འཐོབ་ཁོ་རང་ལ་ཅེར་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་མར་བལྟས་ཏེ། ཁོས་མིག་ཟུང་འགུལ་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་ཐད་ཀར་རྨོངས་འཐོབ་ཀྱི་གདོང་ལ་བལྟས་ནས་བསྡད་དུས། སྔར་བློན་ངན་མགོ་སྐོར་འོག་ཚུད་དེ་ཁོ་རང་གིས་གཞན་ལ་སྡུག་སྦྱོང་དང་། མནར་གཅོད་བཏང་བའི་ལས་ངན་ཚང་མ་མིག་ལམ་དུ་གསལ་བོར་མངོན། རྡོ་རུ་གྱུར་པའི་ཁོའི་སེམས་ཁམས་མཁྲེགས་པོ་དེ་ཡང་འགྱོད་གདུང་གིས་ག་ལེར་ཞུ་ནས། ཀུན་སྙོམ་གྱི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བས་ཁོའི་རང་རྒྱུད་ལ་སླར་ཡང་འཁྲུངས།
མཐར་བྱང་ཆུབ་རྨོངས་འཐོབ་ཀྱི་གཉིད་ལས་སད་ཅིང་། བློ་སྟོབས་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ཏེ་རྨོངས་འཐོམ་གྱི་གདོང་ལ་ཐད་ཀར་མཛུབ་མོ་བཙུགས་ཏེ། ང་ལ་སྔར་བྱས་ལས་ངན་ཚང་མ་བྱེད་དུ་འཇུག་མཁན་རྨོངས་འཐོབ་ཁྱོད་ཡིན། ངས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྔར་བྱས་ཀྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་ཚད་ཡོ་བསྲང་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་བཤད། དེ་ནས་གཟོད་ཁོས་གཅུང་མོ་སེམས་པའ་ཡང་ཡིད་ལ་དྲན་ཅིང་། སློན་ངན་གྱི་ཁ་ལ་བརྒྱུགས་ནས་མོ་ལ་མ་དྲང་བའི་ལས་ངན་བྱས་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་འཁོར། དེ་ལྟར་རིམ་བཞིན་གཞན་ལ་བཙན་གནོན་དང་མགོ་སྐོར་དང་གཡོ་ལེན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ནོར། རང་གི་ཚད་མེད་པའི་འདོད་རྔམ་དེ་དག་ཡིད་ལ་དྲན་བཞིན་འགྱོད་གདུང་གིས་གཙེས། རང་གིས་རྒོད་ལ་ཤོར་བའི་རང་སེམས་གོར་མོ་དེ་དབང་དུ་བསྡུས་ཏེ་འདོད་རྔམ་དང་གདུག་རྩུབ་རྣམས་རྒྱང་འབུད་བཏང་ནས། བྱསམ་པ་སྙིང་རྗེས་སླར་གསོ་བྱེད་རྒྱུ་དམ་བཅའ་བྱས།
བྱང་ཆུབ་མགོ་བོ་གྱེན་ལ་དགྱེ་ནས་ང་རྒྱལ་གྱི་གདོང་ལ་ཐད་ཀར་བལྟས། ང་རྒྱལ་གྱིས་ང་ནི་རྒྱལ་པོའི་ནང་གི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིན། ངས་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དེ་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་བདག་བཟུང་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣ་ལམ་ཤུབ་ཤུབ་ལ་སྨྲས། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཞེད་སྣང་བྱེད་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ང་རྒྱལ་གྱི་མིག་ཟུང་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོས་ཅེར་ནས་བསྡད་དུས། བྱང་ཆུབ་ཁོ་རང་ཉིད་ང་རྒྱལ་གྱི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་ཁྲི་མཐོན་པོ་ཞིག་གི་སྒང་ལ་བསྡད་ཡོད་པ་མཐོང་བ་མ་ཚད། མི་ཚོགས་མང་པོས་མཐའ་ནས་ཁོ་ལ་མགོ་སྒུར་ནས་གུས་གུས་ཞུམ་ཞུམ་་བྱེད་བཞིན་པ་མཐོང་།
སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་ཁོ་ལ་མགོ་སྒུར་ནས་བསྡད་ཡོད་པའི་སྐབས་དེར། རྒན་མོ་གཅིག་མིག་ཟུང་བྱམས་བརྩེའི་འོད་ཀྱིས་ཁེངས་བཞིན་ཡར་ལངས་ནས་ཁོ་རང་ལ་བལྟས་ཡོད་པ་རིག བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་བསམ་པར་རྒན་མོ་དེས་ང་ལ་མགོ་མི་སྒུར་ནས་ངོ་ལོག་རྒྱག་གི་ཡོད་ས་རེད་བསམ་ཏེ། ཁོང་ཁྲོ་དྲག་པོ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དང་སེམས་ཁམས་ཚང་མ་མུན་པ་མུན་ནག་ཏུ་གྱུར། སྐབས་དེར་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རང་གི་སེམས་ནང་ལ་ང་རྒྱལ་གྱི་མུན་པ་འཐིབས་བསྡད་ཡོད་པ་གཞི་ནས་རྟོགས། ང་རྒྱལ་དེ་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་དང་འདྲེས་མའི་ཚུལ་དུ་ཡོད།
བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱོ་སྡུག་གིས་མནར་དེ་སྡོད་མི་བཟོད་པར་གྱུར་བ་དང་། ཆུ་རྫིང་ལས་ལངས་ཏེ་ཤིང་སྡོང་ཞིག་གི་རྩ་ལ་བརྒྱུགས་སོང་ནས། ངུ་རྒྱང་བྱེད་ཀྱིན་ཤིང་སྡོང་གི་ཡལ་ག་དག་ལ་བཟུང་ནས་ཡར་འཐེན་མར་འཐེན་བྱས། ངའི་ཁོག་ལ་གདུག་འདྲེ་ཞུགས་ནས་ངའི་བྱམས་བརྩེ་དང་སྙིང་རྗེ་ཚང་མ་བོར་བརླག་ཕྱིན་སོང་། ངས་ཡོད་ཚད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པར་རྔམ་ནས་ང་གདུག་འདྲེ་ནག་པོ་རུ་གྱུར་སོང་ཞེས་སྐད་བརྒྱབ། འགྱོད་གདུང་དྲག་པོས་མནར་བཞིན། མ་རེད། གཏན་ཏན་མ་རེད། ངས་ཡོད་ཚད་ཡོ་བསྲང་བྱེད་དགོས། ངའི་མིང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཟེར། ང་ནི་ངེས་པར་དུ་འབངས་མི་སེར་བྱམས་བརྩེ་ཡིས་སྐྱོང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས། ང་རྨོངས་འཐོམ་མིན་ལ། ང་རྒྱལ་ཡང་མིན། ངས་བྱ་བ་ཚང་མ་འགོ་ནས་བརྩམ་དགོས། ངས་ངའི་སེམས་རྒྱུད་ལ་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ་སླར་གསོ་བྱེད་དགོས། ཞེས་སྐད་ཆེན་པོ་བརྒྱབ།
སྐབས་དེར་བྱིའུ་དཀར་པོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མགོ་ཐོག་ལ་ལྡིང་སྐོར་བརྒྱབ། བྱིའུས་ཁོའི་རྗེས་སུ་ཡོང་དགོས་པར་སྐུལ་མར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རྟོགས། དེ་ནས་ཁོ་བྱེའུ་དཀར་པོ་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་སོང་དུས། ཆུ་བོ་མཐའ་རུ་ཁང་ཆུང་ཞིག་ཡོད་སར་སླེབས། ཁང་ཆུང་དེ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང་། སྔོ་ཚོད་སྣ་ཚོགས། ཤིང་འབྲས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཁེངས་ནས་ཡོད་པའི་ལྡུམ་ར་སྙིང་རྗེས་མོ་ཞིག་གིས་མཐའ་ནས་བསྐོར་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ཧ་ཅང་གྲོད་ཁོག་ལྟོག་ངར་གྱིས་མནར་གྱིན་ཡོད་པས་ཁང་པ་ལ་ཁ་གཏད་ནས་སོང་།
བྱང་ཆུབ་སྒོ་འགྲམ་ལ་འབྱོར་བ་དང་སྒོ་ལན་གསུམ་བརྡུང་ཡང་། སུ་ཡང་སྒོ་འབྱེད་མཁན་ཡོང་རྒྱུ་མེད། ཁོས་སྐད་བརྒྱབ་ནས་བོས་ཀྱང་ཨ་ལན་སྟེར་མཁན་མེད། ཁོས་སྒོ་ལ་འབུད་རྒྱག་ཅིག་བཏང་དུས་སྒོ་ཕྱེས་ཀྱང་ཐད་ཀར་ནང་ལ་འཛུལ་ཕོད་མེད། ཡིན་ཡང་སྒོ་ལམ་དེར་ཅོག་ཙེ་སྙིང་རྗེ་མོ་ཞིག་གི་སྒང་ལ་མི་གཅིག་གིས་ཟ་རྒྱུའི་ཟས་ཞིམ་པོ་ཞིག་བསྒྲིགས་ཡོད།
མཚམས་དེར་རྒྱབ་ཕྱོགས་ནས་ཚུར་རྡོག་སྒྲ་མང་པོ་་ཞིག་གྲགས། བྱང་ཆུབ་དལ་བུར་ཁ་ཕར་གཅིག་འཁོར་དུས། ཁོ་རང་གི་མདུན་ལ་གཅུང་མོ་སེམས་དཔའ་འགྲེངས་བཞིན་བལྟས་ནས་བསྡད་ཡོད། གཅུང་མོ་སེམས་དཔའ་ཅུང་རྒས་ཡོད་ཀྱང་ཞི་བདེ་བག་ལྷོད་ངང་གནས་ཡོད། མ་ཟད་སེམས་དཔའ་མོ་རང་གི་བྱམས་བརྩེ་་སློབ་སའི་བུ་དང་བུ་མོ་མང་པོའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་ནས་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ཧང་སངས་ཐག་ཆོད་དེ་དྲན་མེད་ལྟར་ཡིད་ཙམ་ལུས་ཤིང་། ཅུང་ཙམ་ནས་མིག་ཆུ་ཐིགས་པ་རྣམས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ། ཁོའི་མཁུར་ཚོས་བརྒྱུད་དེ་འགྲིལ་ཡོང་གི་ཡོད། ཁོས་གཅུང་མོ་ལ་ནམ་ཡང་ཐུག་རྒྱུ་རེད་བསམ་མེད། གཅུང་མོའི་མིག་ཟུང་ལ་བྱམས་པ་བརྩེ་བའི་འོད་ཞགས་འཁྱིལ་ལེར་ཡོད་པ་ལས། ཞེ་སྡང་ཁོང་ཁྲོ། འཁོན་སེམས་ཀྱི་དྲི་ཙམ་ཡང་མོའི་སེམས་སུ་མེད།
སེམས་དཔའི་འཁོར་སློབ་བུ་བུ་མོ་རྣམས་རང་རང་རང་གི་ལས་ཀ་མེ་ཏོག་དང་། ཤིང་འབྲས་རྣམས་བསྡུ་རུམ་བྱེད་དུ་སོང་། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཙམ་ལ་གྲགས་འགུལ་མེད་པར་ཁུ་སིམ་མེར་ལུས་ཀྱང་། དེ་ནས་སེམས་དཔས་སྐད་ངག་འཇམ་པོས་བྱང་ཆུབ་ལ། ནང་ལ་འགྲོ་ནས་དང་པོ་ཟ་མ་ཟོས་ཞེས་བཤད་དེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ཟ་མ་དྲོན་པོ་ཞིག་དྲངས། ཁོས་ཟ་མ་ཞིམ་པོ་དེ་ཟོས་པ་དང་ལུས་ཡོངས་ལ་དྲོད་དང་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཁམས་ཀྱང་ཧ་ཅང་བདེ་ལ་བབས། ཁོང་གཉིས་བར་ལ་སྐད་ཆ་མེད་པར་ཁུ་སིམ་མེར་ཟ་མ་དེ་ཟོས།
ཁོང་གཅེན་གཅུང་གཉིས་ཟ་མ་ཟོས་ཟིན་པ་དང་། སེམས་དཔལ་ཐབ་ཀྱི་མེ་འགྲམ་ལ་བསྡད་དེ་མེ་ལྕེའི་འོད་ལམ་གྱི་གར་རྩེད་ལ་ལྟ་བཞིན། བརྩེ་བའི་གཅེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ལགས། སྔར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཅི་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་བྱུང་ཚར་བ་རེད། ད་ནས་བཟུང་ངེད་གཉིས་ཀས་དེ་ལྟ་བུའི་མུན་ནག་ཏུ་སླར་ཡང་མི་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་དུ་འབད་པ་སྦྱོང་སྒོམ་བྱེད་དགོས། ང་རང་གཉིས་ཚུད་པའི་རང་གཞན་སུ་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བའི་མུན་ནག་ལས་ཐར་ཆེད་། བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་བསྦྲེལ་ནས་མུན་པ་མཐའ་བསྐྲོད་བཏང་དེ། བདེ་སྐྱིད་རྫོགས་ལྡན་གྱི་འོད་སྣང་བསུ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་རན་སོང་། ད་ནི་ཞི་བའི་དབྱིངས་སུ་དངས་ལ་རན་སོང་།
ཁོང་གཅེན་གཅུང་གཉིས་ཀས་སྒེའུ་ཁུང་བརྒྱུད་ནས་ཕྱི་རོལ་བལྟས་དུས་བསྡད་དུས། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཇམ་རིས་ཁུག་པ་གཉིས་ཀྱིས་གནམ་ས་གཉིས་ཀ་ཡོངས་སུ་བསྦྲེལ།